ENDAZECİLİK

ENDAZE HAKKINDA

Endaze nedir?

Metrenin uzunluk ölçüsü olarak kullanılmasına kadar arşınla beraber kullanılan bir ölçü. Metre hesabıyla bu 65 cm’dir. Farsça endahten mastarından türetilen endaz kelimesinin sonuna bir ha ilavesiyle küçük arşın manasına gelir

Sözlükte "Endaze" ne demek?

1. Altmış beş santimetre boyunda bir uzunluk ölçüsü.

Cümle içinde kullanımı.

Mürüvvete endaze olmaz.

Gemicilikte Endaze

Endaze; gemi en kesitlerinin (postalarının), profil ve su hatları görüntüsünün teknik resim kuralları dışında ek kabullerle çizim kağıdı üzerinde gemi formunun ifadesidir.

Endaze Teorisi

Bir geminin boy simetri eksenine dik, yatay ve paralel düzlemler ile ara kesitlerini göz önüne alalım. Şimdi bu kesitler oldukça sık olarak seçilirse kıçtan başa kadar gemi formunun nasıl değiştiği açıkça görülür. Aynı işlemi su hattına paralel olarak birbirine paralel birçok düzlemlerle keserek de yapabiliriz. Böylece aşağıdan yukarıya doğru gemi kesitlerinin nasıl değiştiği görülür. Boy simetri eksenine dik enine düşey düzlemler ile gemi ara kesitlerini veren düzlemlere posta düzlemleri, yatay düzlemler ile gemi ara kesitlerini veren düzlemlere su hattı düzlemleri, boy simetri eksenine paralel ve düşey düzlemler ile gemi ara kesitlerini veren düzlemlere ise batok düzlemleri denir.

Eğer bu üç tip düzlemlerle geminin ara kesitlerini sistematik olarak çizip bir düzen dâhilinde sıralarsak geminin endaze planını çizilmiş olur. Gemiye ait diğer herhangi bir kesit elde edilmek istendiğinde endaze planındaki verilerden hareket edilerek çizilebilir. Posta kesitleri görünüşünü içine alan plana gövde planı veya en kesitleri planı denir. Su hattı düzlemlerinin kesitlerini gösteren plana su hatları planı veya resmi denir. Batok düzlemleriyle ara kesitleri gösteren plana ise profil veya batok eğrileri planı (profil resmi) denir.

Endaze Resmi Tanımı

Gemi resmi, inşaatı düşünülen bir geminin formunu kağıt üzerinde tanımlamaktır. Gemi formunu tanımlayan bu çizime form planı veya endaze resmi adı verilir.

 ENDAZEYİ  OLUŞTURAN  TEMEL HAT ve DÜZLEMLER  

ENDAZE ÇİZİMİ

POSTA KESİTLERİ (EN KESİTLERİ)

Tanım:

Geminin boyuna simetri eksenine dik ve düşey bir düzlem ile geminin ara kesitini

dikkate aldığımızda, bu ara kesitin LWL ile B.L arasındaki kesit alanına en kesit alanı, bu alanların gemi boyunca dağılımını gösteren eğriye de en kesit alanları eğrisi denir. 

EN KESİT EĞRİLERİ

POSTA KESİTLERİNİN ÇİZİMİ

•Dikey doğrultuda orta eksen (center line ) çizilir.

•Orta eksene dik yatay bir doğru çizilir (BL=WL0)

•B / 2 genişliği orta kesitin sağına ve soluna işaretlenir.

•İşaretlenen bu noktalardan orta eksene paralel yardımcı çizgiler çizilir.

Geminin draft yüksekliği B.L. den itibaren orta eksen üzerinde işaretlenir.

Geminin draftı, verilen su hattı sayısına (bu örnekte 6 ) bölünerek su hatları arasındaki mesafe tespit edilir (WL0, WL1, WL2, WL3, WL4, WL5 WL6).

WL0, WL1, arası mesafe bilindiğine göre bu değer 2 ye bölünerek WL1/2 nolu su hattının yeri bulunur.

Bu noktalardan WL0 su hattına paralel diğer WL1, WL2, WL3, … nolu su hatları da çizilir.

Gemi fribordu hesaplanır; WL6 su hattı çizgisinden yukarıda işaretlenir ve su hatları çizgilerine paralel bir yardımcı çizgi çizilir.

0.postadan 5.postaya kadar olan posta kesitlerinin (kıçtan gemi ortasına kadar olan postalar) sol yarısı C.L(merkez hattı) ekseninin sol tarafına, 5.postadan 10. postaya kadar posta kesitlerinin (gemi ortasından başa kadar olan postalar) sağ yarıları da C.L. ekseninin sağ kısmına çizilir.

Posta en kesit çizimi 0. postadan başlatılır.(Ofset tablosuna bakarak.)

Ofset tablosunda bulunan her postanın karşısındaki su hattı değerleri ait olduğu su hattı üzerinde orta eksenden itibaren işaretlenir.

Uygun çizim takımları ile bu noktalar birleştirilir.

Diğer postalar için aynı işlemler tekrarlanır

BATOK EĞRİLERİ)

Tanım:

   Geminin boy simetri eksenine paralel ve düşey olarak uzanan ve batok düzlemi denilen düzlem ile gemi formunun ara kesitine batok eğrisi denir.

   Endaze resmi çizilen bir geminin batok eğrilerine bakarak formunun düzgün olup olmadığı anlaşılabilir. Yani batok eğrileri bir çeşit kontrol eğrileridir ve ihtiyaca göre istenilen sayıda çizilebilir.

Batoklar kontrol eğrileridir, posta kesitleri ve su hatları eğrilerinde olduğu gibi“düzgün” bir forma sahip olmalıdır.

Batoklarda görülecek kırıklık veya süreksizlikler, posta kesitleri ve/veya su hatlarındaki hataları işaret etmektedir. Dolayısıyla süreksizlik noktaları posta kesitleri ve su hatları resminde tekrar kontrol edilerek gerekli düzeltmeler yapılmalıdır.

Form planlarındaki bütün resimler birbirleriyle bağlantılı olduğundan herhangi bir resimde yapılacak değişiklik, diğer resimde de mutlaka gerçekleştirilmelidir

(BATOK EĞRİLERİNİN ÇİZİMİ)

Ofset tablosundan yararlanılarak oluşturulan en kesit eğrileri yan görünüş olarak yerleştirilir

Temel hattından (B.L) alınır, görünüşe (gemi profil resmi) yardımcı çizgi gönderilir, geminin dikeyler arası boyu (LBP) ve orta eksen (mastori) işaretlenir; yardımcı dik çizgiler çizilir.

Dikeyler arası boy 10 eşit parçaya bölünür. Bulunan noktalar 0.postadan başlayarak 10.postaya kadar numaralandırılır. 0.posta ile 1.posta ve 9.posta  ile 10.postalar arası iki eşit parçaya bölünür. Bölünen noktalardan geminin mastorisine paralel yardımcı çizgiler çizilir.

Şiyer çizim tekniğinden faydalanarak şiyer eğrisi çizilir.

Şiyer eğrisi ile postaların gemi profil görünüşünde kesiştiği noktalardan posta kesiti görünüşüne gönderilen çizgi ile posta kesiti görünüşünde önceden oluşturulan posta kesitlerinin formları bozulmayacak şekilde uzatılarak kesiştiği noktalar bulunur. Bulunan bu noktalar uygun çizim takımları ile birleştirilerek şiyer posta kesiti görünüşünde çizilir.

İstenilen sayıda batok düzlemleri (B1,B2,B3,…..), posta kesitleri resminde orta   eksene(C.L.) paralel olarak çizilir.

Posta kesitleri resminde, batok düzleminin postaları kestiği noktalardan yatay  doğrultuda gemi profil resmine yardımcı çizgiler çizilerek ait olduğu postayı kestiği noktalar işaretlenir.

Bulunan bu noktalar uygun çizim takımı ile birleştirilir. Bu işlemler diğer batok
düzlemlerinde de(B1,B2,B3) uygulanır.

(SU HATTI EĞRİLERİNİN ÇİZİMİ)

Batok eğrileri çiziminden gemi profil görünüşü ve posta kesitleri görünüşü alınır.
Yatayda merkez hattı (center line) ve katlama çizgisi çizilir.

Posta kesitleri resmindeki su hatları çizgileri ile posta kesitlerinin kesiştiği noktalardan katlama çizgisine dik yardımcı çizgi çizilir. Katlama çizgisi ile yardımcı çizginin kesiştiği noktadan yataya C.L. ye paralel yardımcı çizgi çizilerek gemi profil görünüşündeki ait olduğu postadan yataya bir yardımcı çizgi çizilerek kesiştiği nokta işaretlenir. Bu işlem her bir su hattı için kestiği tüm postalara uygulanır(baş ve kıç). Elde edilen noktalar uygun çizim takımı ile birleştirilir.

1.1.3. Gemi İle İlgili Terimler

 Ana Güverte: Geminin veya teknenin üzerinde yürünen en üstteki güvertesidir.

 Güverte: Geminin süreklilik gösteren yatay yüzeylerine denir.

 Karina: Geminin su altında kalan dış yüzeyidir.

 Sintine: Geminin iç dip kısmıdır.

 Borda: Geminin dış yan yüzeyidir.

 Alabanda: Geminin iç yan yüzeyidir.

 Baş: Geminin ön ve ileri kısmıdır.

 Baş Bodoslama: Geminin şiyer eğrisinin baş tarafta bittiği nokta ile omurga

hattının baş tarafta bittiği noktayı birleştiren (geminin baş tarafta profil resmini

tamamlayan) eğriye denir.

 Double-bottom: Geminin dip kaplama sacı ile ambar dip kaplama sacından

oluşan ortak yapı elemanlarına denir.

 Dümen: Gemiyi istenilen yöne çevirmek (steering) için saç veya tahtadan

yapılan, genellikle kıçta pervane arkasına tarafa monte edilen yelpaze şeklindeki

parçaya denir.

 Kasara: Geminin baş, orta ve kıç kısımlarında ana güverte üzerinde yapılan tek

güverteli üst binalara denir.

 Kıç: Geminin geri tarafıdır.

 Kıç Bodoslama: Teknenin şiyer eğrisinin kıç tarafta bittiği nokta ile omurga

hattının kıç tarafta bittiği noktayı birleştiren (geminin kıç tarafta profil resmini

tamamlayan) eğriye denir.

 Baş Kasara: Gemi güvertesinin baş kısmında inşaa edilen tek güverteli üst

binadır.

 Omurga: Geminin postalarının üzerine oturtulup bağlandığı ve baştan kıça

kadar devam ettiği ağaç veya çelik levha şeklindeki parçalardır.

 İskele: Geminin kıçtan başa doğru bakıldığında sol yarısı, sol tarafıdır.

 Sancak: Geminin kıçtan başa doğru bakıldığında sağ yarısı, sağ tarafıdır.

 Omuzluk: Gemi paralel gövdesinin kıçta ve başta daralarak devam ettiği

kısımlara denir.

 Rota: Geminin üzerinde gittiği çizgidir.

 

ENDAZEHANE ve MESAİ ARKADAŞLARIM